Tabletki antykoncepcyjne na trądzik u kobiet
Kilka typów tabletek antykoncepcyjnych, może być z pozytywnymi skutkami stosowanych, jako pomoc w leczeniu każdego rodzaju trądziku pospolitego u kobiet i nastoletnich dziewczyn. Ten rodzaj terapii jest najczęściej stosowany w drugiej kolejności, jeśli podstawowe leki na trądzik nie są wystarczająco skuteczne. Tabletki hormonalne obniżają poziom androgenów, które to biorą udział w procesie powstawania trądziku. Przed decyzją o podjęciu hormonalnej terapii schorzenia, należy zapoznać się z korzyściami, jak i skutkami ubocznymi takiego rozwiązania i przedyskutować to z zaufanym lekarzem.
Działanie tabletek hormonalnych na trądzik
Tabletki antykoncepcyjne obniżają poziom androgenów, co z kolei przekłada się na ograniczenie produkcji łoju, którego nadmiar jest jedną z przyczyn tworzenia się zaskórników i pryszczy. Zawarty w środkach antykoncepcyjnych estrogen zwiększa poziom białka wiążącego hormony płciowe, przez co redukuje poziom wolnego testosteronu. Estrogen ogranicza również wydzielanie gonadotropin przez przednią część przysadki mózgowej, w wyniku czego zmniejsza się produkcja androgenów przez jajniki.
Tabletki antykoncepcyjne a inne leki na trądzik
Zwykle tabletki hormonalne nie są lekami na trądzik pierwszego rzutu, ale czasem, np. u dojrzałych kobiet u których pojawia się trądzik lub kobiet u których trądzik powiązany jest z cyklem menstruacyjnym, można rozważyć użycie tabletek hormonalnych w pierwszej kolejności. Dermatolodzy najczęściej przepisują początkowo leki na skórę, takie jak retinoidy lub nadtlenek benzoilu, w dalszej kolejności mogą także dodać do terapii antybiotyki doustne. Dopiero jeśli te metody okażą się nieskuteczne na trądzik pacjentki, można rozważać zastosowanie środków antykoncepcyjnych.
Tabletki antykoncepcyjne mają wpływ na produkcję sebum, czyli jeden z czynników przyczyniających się do trądziku. Aby wpływać również na pozostałe czynniki, zwykle środki hormonalne nie są stosowane samodzielnie, lecz w połączeniu z innymi lekami na pryszcze (np. takimi jak wymienione powyżej).
Wybór konkretnego leku
Kiedy lekarz przepisuje tabletki antykoncepcyjne na trądzik młodzieńczy, powinny one zawierać syntetyczny odpowiednik progesteronu z niską możliwością androgeniczności. Wszystkie takie pigułki hormonalne mają tendencję do redukowania zmian trądzikowych, a badania nie dostarczają wystarczających dowodów, aby polecać jeden produkt zamiast innego. Ostateczny wybór powinien zależeć od tolerancji i działania leku u pacjentki.
Efekty leczenia trądziku tabletkami antykoncepcyjnymi
Tabletki hormonalne wykazują się dobrą skutecznością w redukowaniu zarówno niezapalnych zaskórników jak i zapalnych pryszczy. Od rozpoczęcia przyjmowania leków może upłynąć 2 – 4 miesiące, zanim pojawi się widoczna poprawa stanu skóry. Przed upływem tego czasu trądzik może się czasem zaostrzać. Nie powinno się pomijać codziennych dawek leków, gdyż wpływa to niekorzystnie na skuteczność leku w zapobieganiu ciąży i zwalczaniu zmian skórnych. Po zaprzestaniu przyjmowania tabletek, często następuje nawrót pryszczy.
Skutki uboczne i interakcje
Mimo że możliwe jest wykorzystanie pigułek antykoncepcyjnych do długoterminowego, skutecznego i bezpiecznego leczenia trądziku, to mogą one również wywoływać efekty niepożądane i nie każda kobieta powinna je stosować.
Do stosunkowo często pojawiających się skutków ubocznych należą bóle głowy, nudności, zmęczenie, zawroty głowy, wzdęcia, wahania nastroju, rozdrażnienie, obniżone libido, ból piersi, przybieranie na wadze, podwyższone ciśnienie krwi, krwawienia środcykliczne, infekcje pochwy. Rzadziej występujące, ale groźniejsze działania niepożądane mogą obejmować zakrzepy krwi, problemy z sercem i zwiększone prawdopodobieństwo raka.
Nie jest wskazane przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych przez kobiety o niewłaściwym ciśnieniu krwi, miewające migreny, palące i starsze niż 35 lat.
Dla pacjentek stosujących te środki, zaleca się regularne badania ginekologiczne i badania piersi.
Jeżeli rozważana jest możliwość leczenia przy pomocy tabletek antykoncepcyjnych, należy poinformować lekarza o innych lekach, które się przyjmuje. Istnieje możliwość interakcji pomiędzy lekami i powstawania przez to niepożądanych efektów ubocznych lub obniżania skuteczności przyjmowanych środków zarówno pod względem leczenia trądziku jak i zapobiegania ciąży.
Hiperandrogenizm
Dorosłe kobiety, u których trądzik występuje w połączeniu z hirsutyzmem, łysieniem lub zakłóceniami cyklu menstruacyjnego, powinny przebadać się pod kątem możliwości występowania hiperandrogenizmu o przyczynach jajnikowych lub nadnerczowych. Pomocna może być konsultacja z endokrynologiem.
Spironolakton na trądzik u kobiet
Poza tabletkami antykoncepcyjnymi, do leczenia trądziku u kobiet mogą być używane środki mające działanie antyandrogenowe. Środkiem takim jest spironol (spironolakton), stosowany czasem jako lek drugiego lub trzeciego rzutu czy też jako zastępstwo izotretynoiny, dla kobiet które nie mogą używać tego leku.
Przeprowadzono stosunkowo mało badań nad skutecznością spironolaktonu, a ich wyniki są mieszane – jedne wskazują dobre rezultaty leczenia trądziku, inne brak znaczącej poprawy. Dlatego nie ma wystarczających dowodów, aby potwierdzić skuteczność spironolaktonu w terapii trądziku pospolitego i w pełni zarekomendować jego używanie.
Często występujące niepożądane działania spironolakton obejmują nieregularne miesiączki, ból piersi i zmęczenie. Oprócz tego środek ten może powodować nadmierne stężenie jonów potasowych we krwi, a także istnieje możliwość, że ma wpływ na powstawanie wad w rozwoju płodu.
